Duurzaam ondernemen, of maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), is niet meer weg te denken uit de maatschappij. Steeds meer organisaties zijn zich bewust van hun impact op mens en milieu, en hebben naast een financiële doelstelling ook de ambitie om daar iets aan bij te dragen. Bovendien zijn steeds meer bedrijven verplicht te voldoen aan de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die de Europese Unie een aantal jaar geleden aannam. Deze richtlijn verplicht organisaties naast hun financiële rapportage ook te rapporteren over de impact van hun activiteiten op mens en milieu.
Duurzaam ondernemen, de één verduurzaamt van binnenuit door kritisch naar bedrijfsprocessen te kijken. De ander begint bij de kantooromgeving en reduceert het gebruik van plastic, papier, water en energieslurpende apparaten of pakt het wagenpark aan. Het stimuleren van hybride werken speelt bij sommige bedrijven ook een rol bij het verduurzamen van de onderneming; vanuit het oogpunt minder kantoorruimte nodig te hebben, omdat medewerkers niet meer allemaal tegelijk op kantoor zijn. Hoe zorg je er alleen voor dat hybride werken niet alleen bijdraagt aan het milieu, maar ook aan het welzijn van je mensen én je financiële prestaties? Zodat planet, people en profit écht in balans zijn?
Met andere woorden, hoe organiseer je hybride werken zo dat het ook bijdraagt aan het werkgeluk én de productiviteit van je medewerkers, ook op de lange termijn?
Duurzaam ondernemen versus
maatschappelijk verantwoord ondernemen
De begrippen duurzaam ondernemen en maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) worden vaak door elkaar gebruikt. Er zijn dan ook veel overeenkomsten, in beide gevallen is het zo dat een bedrijf zich bewust is van de impact die het heeft op de maatschappij en het milieu.
Strikt genomen is er een duidelijk verschil: waar duurzaam ondernemen zich richt op de milieu-impact, gaat MVO uit van een bredere benadering. Bij MVO probeert een bedrijf een balans te vinden tussen drie belangrijke waarden: Milieu en klimaat (planet), mens en maatschappij (people) en de bedrijfseconomische kant (profit).
Om te kunnen meten of een bedrijf succesvol is in MVO, zijn er allerlei meetmethoden ontwikkeld, zoals de CO2-prestatieladder.
Hybride werken en duurzaam ondernemen
Medewerkers de mogelijkheid bieden deels thuis te werken, is een vorm van duurzaam ondernemen. Zeker als je als organisatie een duurzaam beleid voert, kun je daar – mits de werkzaamheden het toelaten – invulling aan geven via hybride werken.
Er zijn talrijke milieuvoordelen aan hybride werken vanaf een thuis- of een flexwerkplek. Het belangrijkste milieuvoordeel is ongetwijfeld het feit dat we minder reizen en autokilometers maken. Als slechts een klein deel van de medewerkers een paar dagen in de week gaat thuiswerken, scheelt dat miljarden autokilometers per jaar. Dit is niet alleen goed voor het klimaat, maar ook voor de luchtkwaliteit rondom de steden[1].
Maar er zijn meer voordelen. Zo gebruikt een thuiswerker minder koffiebekers, water en energie dan op kantoor. Ook wordt er thuis minder of niet geprint en documenten en informatie vaker digitaal afgehandeld. Als de populariteit van digitaal werken stijgt, is er op de lange termijn minder kantoorruimte en infrastructuur nodig.
Hybride werken, planet en profit
Vanuit het perspectief van duurzaamheid beschouwd, is hybride werken vanwege de milieuvoordelen een absolute no-brainer. Bekijk je locatieonafhankelijk hybride werken vanuit een breder perspectief, bijvoorbeeld vanuit het oogpunt van MVO, dan kan het zijn dat je tot een andere conclusie komt. Je zorgt weliswaar heel goed voor de planeet, maar behoud je ook een goede balans met het welzijn van de mensen (people) of de winst (profit)?
Hoewel veel medewerkers tevreden zijn met de mogelijkheid om vanuit huis te werken, geeft ook een hoog percentage aan het sociale aspect van het werk te missen. Een praatje bij het koffiezetapparaat, een grapje met je collega’s, de ongedwongen vrijdagmiddagborrel.
Vooral voor nieuwe medewerkers is het lastig aarden in een organisatie waar veel op afstand wordt gewerkt. Niet alleen is het moeilijker om kennis over te dragen, de werknemer voelt zich ook minder verbonden met een team. Op de lange termijn bestaat het risico dat nieuwe medewerkers zich minder onderdeel voelen van het bedrijf, en daarom minder loyaal zijn naar hun werkgever. Dit kan leiden tot een sneller personeelsverloop.
Een andere reden is dat er zonder fysieke interactie minder innovatie en creativiteit ontstaat. Terwijl voor veel bedrijven het creatieve en innovatieve vermogen van de organisatie hun bestaansrecht is.
Hybride werken kan een uitkomst zijn als je als bedrijf in staat bent om de voordelen van het thuiswerken goed te combineren met de bovengenoemde aspecten van het (samen)werken op kantoor.
Duurzame inzetbaarheid en hybride werken
Duurzame inzetbaarheid is een benadering waarbij je de gezondheid, betrokkenheid en ontwikkeling van medewerkers monitort en stimuleert. Het doel hiervan is dat het personeel een leven lang met plezier aan het werk gaat. Als je onderstaande punten als organisatie goed regelt, kom je met duurzame inzetbaarheid een eind op weg.
- Thuiswerkbeleid
Waar je ook werkt, voor het welzijn van je medewerkers is het belangrijk om een goede interactie, samenwerking en kennisdeling te stimuleren. Een thuiswerkbeleid helpt hierbij. Maak duidelijke afspraken over wanneer mensen op kantoor zijn en zorg dat het in de digitale agenda’s is opgenomen. Bepaal welke werkzaamheden zich lenen om elders te doen. En wanneer een vergadering online kan plaatsvinden en wanneer fysiek vergaderen beter is. Op deze manier zien collega’s elkaar regelmatig en zijn er heldere afspraken waar iedereen zich aan kan houden.
- Digitale werkomgeving
Op afstand werken, zonder afstand te voelen. Als werkgever wil je dat digitaal (samen)werken zo optimaal mogelijk verloopt. Dat iedereen moeiteloos bij informatie en documenten kan, vanaf elke locatie en op elk tijdstip. En dat collega’s eenvoudig met elkaar kunnen communiceren, al dan niet via een videoverbinding. Dit vereist effectieve en veilige digitale oplossingen, zoals DigiOffice en Microsoft Teams.
- Thuiswerkplek
Een andere belangrijke factor voor het welzijn én de productiviteit van je medewerkers, zijn de faciliteiten. Dit begint met een goede werkplek, om gezondheidsklachten op de lange termijn te voorkomen. Fysiotherapeuten merken nu al dat er veel klachten ontstaan door slechte thuiswerkplekken. Zorg er dus voor dat je medewerkers een goede arbo-proof werkplek hebben.
